کد مطلب:1506 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

شهيد كيست و شهادت چيست؟ فرهنگ شهادت چيست؟

شهادت به حكم اين كه عملي آگاهانه و اختياري است و در راه و هدفي مقدس است و از هر گونه انگيزة خود گرايانه منزّه و مبرّا است،تحسين انگيز و افتخار آميز است و عملي قهرمانانه تلقي مي شود. ميان انواع مرگ ها تنها اين نوع از مرگ است كه از حيات و زندگي، برتر و مقدس تر و عظيم تر است.

مرگي شهادت محسوب مي شود كه با توجه به خطرات احتمالي يا ظنّي يا يقيني فقط به خاطر هدفي مقدس و انساني و به تعبير قرآن في سبيل الله از آن استقبال كند.

شهادت دو ركن دارد: يكي اين كه در راه خدا باشد؛ هدف، مقدس باشد و انسان بخواهد جان خود را فداي هدف نمايد. ديگر اين كه آگاهانه صورت گرفته باشد.

كلمة شهيد و مفهوم شهيد در كلمات و مفاهيم اسلامي و در ذهن كساني كه فرهنگشان اسلامي است، مفهومي نوراني و مقدس است و در همة عرف ها توأم با قداست و عظمت است.

از نظر اسلام، هر كس به مقام و درجة شهادت نائل آيد كه اسلام او را با معيارهاي خودش شهيد بشناسد، يعني در راه هدف هاي عالي اسلامي به انگيزة برقراري ارزش هاي واقعي بشري كشته بشود، به يكي از عالي ترين درجات و مراتي كه يك انسان ممكن است در سير صعودي خود نائل شود، نائل مي گردد. قرآن در شأن شهيد فرمود: ولا تحسبنّ الّذين قتلوا في سبيل الله أمواتاً أحياءٌ عند ربهم يُرزقون؛[10] گمان مبريد كساني كه در راه خدا كشته شدند مردگانند، بلكه زنده اند و نزد پروردگارشان روزي مي خورند.

در اسلام وقتي كه مي خواهند مقام كسي را بالا ببرند مي گويند: مقام فلان شخص برابر است با مقام شهيد يا فلان كار اجرش برابر است با اجر شهيد.

شهيد مطهري مي گويد: مَثَل شهيد مثل شمع است كه خدمتش از نوع سوخته شدن و فاني شدن و پرتوافكندن است تا ديگران در اين پرتو كه به بهاي نيستي او تمام شده بنشينند و آسايش بيابند و كار خويش را انجام دهند. آري شهدا شمع محفل بشريتند. سوختند و محفل بشريت را روشن كردند. اگر اين محفل تاريك مي ماند، هيچ دستگاهي نمي توانست كار خود را آغاز كند يا ادامه بدهد.3[11]

شهادت آن قدر داراي ارزش است كه اولياءالله براي رسيدن به آن دعا مي كردند و به اميد شهادت زنده بودند و يكي از دعاهاي مسلمانان صدر اسلام همين بود. در دعاهايي كه از ائمه به ما رسيده است، اين موضوع به چشم مي خورد. در دعاي شب هاي ماه مبارك رمضان مي خوانيم: اللهم برحمتك في الصالحين فأدخلنا و في عليين فارفعنا ... و قتلاً في سبيلك مع وليّك فوفّق لنا؛ خدايا، به ما توفيق بده كه در راه تو و به همراه وليّ تو كشته بشويم و به فيض شهادت نائل گرديم.

عمروبن جموح كه يك پايش در جنگ لنگ شده و وظيفة رفتن به جهاد از او ساقط بود، گربه مي كرد و پيامبر را واسطه قرار داد كه مانع او نشوند،تا بالاخره در جبهة جنگ اُحد به شهادت رسيد.[12]



[10]آل عمران (3) آية 169.

[11]مرتضي مطهري، قيام و انقلاب مهدي شهيد، ص 76.

[12]همان، ص 97.